Pandemia koronawirusa wpływa na każdą gałąź gospodarki – nie ominęła także sektora budowlanego. Część inwestycji została zawieszona, budowy stoją, brakuje również pracowników. Wiele kontraktów realizowanych jest zgodnie z umowami zawartymi na podstawie Prawa zamówień publicznych. Jak w takiej sytuacji radzić sobie z zagrożeniem obciążenia karami umownymi za opóźnienie w realizacji robót? Co z zatorami płatniczymi – niezrealizowany etap to przecież brak wypłaty… Na szczęście tarcza antykryzysowa przychodzi z pomocą uczestnikom rynku zamówień publicznych, wspomagając ich w procesie zmiany umów czy nawet zawieszenia ich wykonywania.
Jeśli wykonawca realizuje roboty budowlane na podstawie umowy o zamówienie publiczne zawartej z zamawiającym zgodnie z Prawem zamówień publicznych, z pewnością zdaje sobie sprawę z rygorystycznych reguł, które rządzą np. modyfikacją jej postanowień poprzez zawarcie aneksów, zasadami odstąpienia od podpisanego kontraktu, naliczania kar umownych czy wypłatą wynagrodzenia należnego zarówno wykonawcom jak i podwykonawcom.
Więcej możliwości zmian umowy o zamówienie publiczne
Zamawiający i wykonawca są związani art. 144 Prawa zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 poz. 1843 ze zm.), który wylicza zamknięty katalog przesłanek pozwalających na zmianę np. wykonawcy realizującego zamówienia, wysokości wynagrodzenia opisanego umową, zakresu realizowanych prac czy terminu ich wykonania.
Tarcza antykryzysowa wprowadziła zmiany dotyczące kwestii realizacji umów, uwzględniające specyfikę sytuacji społeczno-gospodarczej wywołanej COVID-19, w tym przede wszystkim konieczność podjęcia szybkich i efektywnych działań (uzp.gov.pl). W art. 15r ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm.) czytamy, że strony umowy w sprawie zamówienia publicznego niezwłocznie, wzajemnie informują się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy.
Co dalej? Przedstawiają sobie wzajemnie dokumenty, które potwierdzają wpływ COVID-19 na przebieg wykonania prac, które mogą dotyczyć np.:
-
nieobecności pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia;
-
decyzji wydanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;
-
poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19,
-
wstrzymania dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych;
-
powyższych okoliczności w zakresie, w jakim dotyczą one podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.
Następnie zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie umowy o zamówienie publiczne, może w uzgodnieniu z wykonawcą dokonać zmiany umowy. W szczególności można zmienić:
-
termin wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawiesić wykonywanie umowy lub jej części,
-
sposób wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,
-
zakres świadczenia wykonawcy i wynagrodzenie wykonawcy.
Zobacz także: https://businessplus.pl/jak-najlepiej-poznac-mazury/
Co z karami umownymi?
Jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego zawiera postanowienia dotyczące kar umownych lub odszkodowań z tytułu odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie z powodu okoliczności dotyczących COVID-19, należy przedstawi
wpływ:
-
tych okoliczności na należyte wykonanie umowy oraz
-
zmiany umowy na zasadność ustalenia i dochodzenia kar lub odszkodowań, bądź ich wysokość.
Następnie zamawiający może kary te odpowiednio zmniejszyć bądź zrezygnować z ich naliczania.
Relacja między wykonawcą a podwykonawcą
Wykonawca i podwykonawca, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie łączącej ich umowy, także mają możliwość dokonania odpowiednich zmian umowy. Wolno im również czasowo zawiesić wykonywanie umowy lub jej części, zmienić sposób jej wykonywania lub zakres wzajemnych świadczeń.
Co istotne, jeśli zmianie uległa pierwotna umowa o zamówienie publiczne, to odpowiednio należy zmodyfikować kontrakty podwykonawcze. Sytuacja podwykonawcy nie może być bowiem mniej korzystna niż sytuacja wykonawcy, która jest podyktowana zmianami umowy w sprawie zamówienia publicznego. Dotyczy to również dalszych podwykonawców robót budowlanych.
Artykuł opracowano we współpracy z Portalem www.MaszynyBudowlane360.pl.
